تاریخچه
آپارات در بهمنماه ۱۳۸۹ درحالیکه دسترسی به بسیاری از سرویسهای اشتراکگذاری ویدئویی بینالمللی در ایران مسدود بود، به کاربران ایرانی معرفی شد.[۱۱] محمدجواد شکوریمقدم، مدیر سرویس آپارات دلیل ارائه این سرویس به کاربران ایرانی را حجم بالای درخواستهای کاربران در خصوص ارائه سرویس اشتراکگذاری ویدئو عنوان کردهاست.[۱۲] پس از گذشت یک سال از عرضه سرویس آپارات، در بهمن ۱۳۹۰ نسخه اندروید این سرویس نیز در اختیار کاربران قرار گرفت. پس از آن و در دیماه ۱۳۹۱ تعداد بازدید روزانه ویدئوهای آپارات از مرز یک میلیون گذر کرد.[۱۳] در تیرماه ۹۲ نیز نسخه آی او اس سرویس آپارات در اختیار کاربران قرار گرفت. در آذر ۹۲ اولین مسابقه در آپارات با عنوان «مهمان طهران (شهرداری تهران)» با همکاری شهرداری تهران برگزار شد. پس از آن و در فروردین ۱۳۹۳ نسخه دوّم آپارات روی سیستمعامل اندروید در اختیار کاربران قرار گرفت. در اردیبهشت ۱۳۹۳ نیز با ایجاد حساب کاربری ریاست جمهوری اسلامی ایران در آپارات، اولین کانال رسمی در این سرویس معرفی گردید.[۱۴] و[۱۵] بعد از ریاست جمهوری، نوبت وزیر ارتباطات دولت یازدهم بود که با ایجاد کانال رسمی در آپارات نام خود را بهعنوان دومین مقام رسمی فعال در شبکههای اجتماعی ایرانی ثبت نماید.[۱۶] پس از وزیر ارتباطات، بهمرور سایر شخصیتهای سیاسی، فرهنگی، هنری و برندهای تجاری نیز کانالهای رسمی خود را در آپارات راهاندازی نمودند. در تیر ۹۳ با نمایش مسابقات جام جهانی از طریق آپارات، مرداد ۹۳ با تغییر لوگو و شهریور ۹۳ با برگزاری اولین دوره مسابقات اعجوبهها آپارات تابستان موفقی را سپری نمودند. در آبان ۹۳ تعداد بازدید روزانه ویدئوهای آپارات از مرز ۴/۰۰۰/۰۰۰ بازدید در روز عبور کرده و رکوردی جدید برای این سرویس ثبت نمود. پس از آن و در آذرماه ۹۳ سرویس آپارات کودک برای استفاده کودکان راهاندازی گردید؛ و در بهمن ۹۳ نیز سرویس فیلیمو برای تماشای فیلمها و سریالهای ایرانی و غیر ایرانی در اختیار کاربران قرار گرفت.[۱۴] در سال ۹۴ نیز آپاراتیها با ارائه امکان «زیرنویس»، «پخش زنده برنامههای تلویزیونی» و برگزاری «دوره دوم مسابقات اعجوبهها»، فعالیت و رشد خود در فضای وب ایران را ادامه دادهاند.[۱۷][۱۸][۱۹][۲۰] ویدئوهای موجود در آپارات به کمک نرمافزار ادوبی فلش پلیر روی مرورگر قابلاجرا بوده و کاربران برای مشاهده ویدئوهای آپارات حتماً بایست این نرمافزار را روی مرورگر خود نصب کنند.
بارگذاری
برای بارگذاری ویدئو در آپارات، ابتدا باید در آن عضو شد. پس از عضویت در سرویس، کاربر میتواند ویدئوهایی با فرمتهای مختلف را بارگذاری نماید که از جمله آن میتوان MP4 - AVI - MKV - WebM - 3GP - MPEG را نام برد. امکان بارگذاری و مشاهده ویدئو باکیفیت HD نیز در دسترس کاربران قرارگرفتهاست. برای بارگذاری ویدئو در آپارات محدودیت حجمی ۱۵۰۰ مگابایتی وجود دارد و کاربران برای بارگذاری ویدئو با حجم بیشتر از ۱۵۰۰ مگابایت، حتماً بایست «اکانت تأییدشده» داشته باشند. همچنین به تازگی آپارات بارگذاری ویدئو به صورت زنده را نیز پشتیبانی میکند.
کیفیت و فرمتها
کاربران آپارات میتوانند ویدئو با فرمتهای مختلف را در این سرویس بارگذاری نمایند. لیست فرمتهای مجاز در آپارات از قرار زیر است:
فرمتهایی که آپارات پشتیبانی میکند WMV MOV QT 3GP 3GPP 3G2 3GP2 MPG
MPEG MP1 MP2 M1V M1A M2A MPA MPV
MPV2 MPE MP4 M4A M4P M4B M4R M4V
AVI FLV F4V F4P F4A F4B VOB lsf
pl ASF ASR ASX WebM MKV
زیرنویس
در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۹۴ وبلاگ آپارات خبر از افزوده شدن امکان «زیرنویس» به این سرویس دادند. با افزوده شدن امکان جدید به آپارات کاربران میتوانند به همراه ویدئوهای خود زیرنویس نیز بارگذاری نمایند. فایلهای زیرنویس قرار دادهشده در آپارات دارای فرمت SRT هستند. دلیل افزوده شدن این امکان به آپارات، گسترش ویدئوهای بارگذاری شده به زبان غیر از فارسی اعلامشدهاست.[۱۷]
آپارات کودک
نماد آپارات کودک
از ابتدای مردادماه ۱۳۹۴، امکان جدیدی با عنوان «آپارات کودک» به سرویس آپارات افزوده گردید. سایت آپارات جهت دسترسی آسان کودکان و اطمینان پرونده:خاطر والدین، اقدام به راهاندازی «آپارات کودک» با دهها هزار کارتون جذاب نمودهاست.[۲۱][۲۲] محتوای موجود در بخش «آپارات کودک» توسط گردانندگان آپارات تهیهشده و کاربران امکان بارگذاری و قرار دادن ویدئو در این بخش را ندارند. آپارات نرمافزار «آپارات کودک» را نیز بهصورت جداگانه از طریق سیستمعاملهای اندروید و ویندوز در اختیار کاربران خردسال قرار دادهاست.[۲۳]
تأثیر اجتماعی
با فیلتر شدن یوتیوب و سایر سرویسهای بینالمللی اشتراکگذاری ویدئو، بهمرور از کاربران ایرانی این سرویسها کاسته شد. تا اینکه در بهمنماه سال ۱۳۸۹، شرکت صباایده، سرویس آپارات را معرفی نمود.[۱۴] سرویس آپارات که در زمان معرفی با اما و اگرهای فراوانی از طرف کاربران ایرانی در خصوص توانمندیها و امکانات سرویسهای ایرانی همراه بود، مردم ایران بعلت فیلترینگ سایتهای خارجی اجباراً به استفاده از این برنامه روی آوردند. پس از یک سال، نرمافزار اندروید این سرویس نیز در اختیار کاربران قرار گرفت.[۲۴] با گذشت زمان، کاربران بیشتری به سمت استفاده از سرویس ایرانی آپارات روی آوردند، بهگونهای که در دیماه ۱۳۹۱ بازدید روزانه ویدئوهای آپارات از مرز یکمیلیون گذر کرد و در شهریور ۱۳۹۳ نیز رکورد تعداد بازدیدهای روزانه بیش از چهار میلیون را ثبت کرد.[۲۵] در ۲۲ دیماه ۱۳۹۲ صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران اقدام به نمایش مستندی در خصوص شبکه اجتماعی آپارات نمود. این مستند در برنامه «کافه سؤال» شبکه دوم سیما پخش گردید.[۲۶] در حال حاضر سرویس آپارات برترین سرویس اشتراکگذاری ویدئو در ایران بوده و رتبه الکسای آن در میان سایتهای ایرانی عدد ۲ و در لیست برترین سایتهای جهان رتبه ۵۶۵ است. کشورهای همسایه ایران نیز به دلیل اشتراکات فراوان در زبان، از سرویس آپارات استفاده مینمایند. در حال حاضر آپارات در افغانستان رتبه ۵۴ را دارد و ۱۲ درصد ترافیک آن از خارج از ایران است.[۱۲][۲۷] آپارات با عرضه نرمافزار تلفن همراه خود در سیستمعاملهای اندروید، آی او اِس و ویندوز و از طرفی با معرفی سرویسهای آپارات کودک و فیلیمو، نیاز کاربران ایرانی در حوزه محتوای ویدئویی را بهخوبی پوشش دادهاست. در اردیبهشت سال ۹۴ سازمان ملل متحد فعالیت خود در سایت اشتراکگذاری ویدئوی «آپارات» را آغاز نمود. سازمان ملل متحد هدف خود از ایجاد کانال رسمی در آپارات را «ارائه اطلاعات بیشتر راجع به فعالیتهایش در ایران و جهان» عنوان کردهاست.
سازمان ملل متحد از طریق کانال رسمی خود در آپارات تاکنون حدود ۶۰ ویدئو که مناطق مختلف ایران را به نمایش میگذارد، بارگذاری نمودهاست. محیط زیست سهم عمدهای از این ویدئوها را به خود اختصاص دادهاست. «گری لوییس»، هماهنگکننده مقیم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران، در توییتر خود از پیوستن سازمان ملل متحد به شبکه اشتراک ویدئوی آپارات ابراز خرسندی نمود.[۲۸]
وضعیت فعلی آپارات
پهنای باند سرویس آپارات از ۱۰ مگابیت بر ثانیه در زمان راهاندازی به ۴۰ گیگابیت بر ثانیه افزایش پیدا کردهاست و روزانه بیش از چهارصد هزار ویدئو در آن بارگذاری میگردد. حجم ویدئوهای موجود در آپارات نیز بیش از شانزده میلیون دقیقه اعلامشدهاست. ترافیک ماهانه این سرویس نیز پانزده میلیون ساعت در ماه است. بهصورت روزانه نیز کاربران بیش از چهار میلیون ویدئو را تماشا میکنند. میزان بازدید از صفحات مختلف آپارات نیز بیش از دویست و پنجاه میلیون بازدید اعلامشدهاست. بر این اساس بیش از چهارده میلیون آیپی واحد در ماه از آپارات دیدن میکنند. میزان بازدید آپارات با استفاده از نرمافزارهای بومی موبایلی حدود ۳۰ درصد میزان کل بازدیدهاست. ۱۲ درصد از ترافیک فعلی این سرویس نیز از خارج از کشور است. میانگین زمان توقف در سایت نیز ۱۵ دقیقه است.[۱۲]